Φραντζέσκου Αρτέμος

Φραντζέσκου Αρτέμος

Φραντζέσκου Αρτέμος
Γεννήθηκε στο χωριό Αθιένου, της επαρχίας Λάρνακας, το 1931.
Σκοτώθηκε το βράδυ της 11ης προς τη 12η Αυγούστου 1956, από ανάφλεξη εκρηκτικού υλικού.
Γονείς : Κώστας και Ροδοθέα Φραντζέσκου
Αδέλφια : Φλώρος και Παναγιώτα

Ο Αρτέμος Φραντζέσκου τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και ήταν μηχανουργός. Μελετούσε πολύ τα κοινωνικά συστήματα και ήταν ιδεολόγος σοσιαλιστής. Έδωσε από τις αρχές του αγώνα τον όρκο της ΕΟΚΑ στο Μετόχι του Κύκκου μαζί με άλλους συγχωριανούς του, των οποίων και ανέλαβε την αρχηγία με το ψευδώνυμο “Άθως”. Το Νοέμβριο του 1955 πραγματοποίησε μαζί με συναγωνιστές του την πρώτη του ενέδρα εναντίον των Άγγλων στο χωριό τους. Τον Ιανουάριο του 1956 επικεφαλής της ομάδας του συγκέντρωσε εικοσιένα κυνηγετικά όπλα, τα οποία διένειμε στα γύρω χωριά. Στις 21 Μαΐου 1956 έστησαν και δεύτερη ενέδρα εναντίον των Άγγλων στο δρόμο Αθιένου-Πυρογίου, στην οποία χρησιμοποίησαν και βόμβες δικής τους κατασκευής.

Καθ’ υπόδειξη συγχωριανού τους χημικού, άναβαν κληματόβεργες σε φούρνο και, όταν γίνονταν κόκκινα κάρβουνα, έκλειναν το φούρνο και τα κάρβουνα έσβηναν, χωρίς απαραίτητα να τα βρέξουν. Στη συνέχεια άλεθαν τα κάρβουνα και ανακάτευαν τη σκόνη τους με θειάφι και νίτρο. Με αυτού του είδους την πυρίτιδα γέμιζαν τις βόμβες τους με τις οποίες προμήθευαν και τα γύρω χωριά. Στην εργασία αυτή, που γινόταν στο σπίτι του Φραντζέσκου, βοηθούσαν και οι γονείς και τα αδέλφια του. Το βράδυ της 11ης προς τη 12η Αυγούστου 1956, ενώ ο Αρτέμος με άλλους συνεργάτες του κατασκεύαζε την πυρίτιδα στο σπίτι του, ξαφνικά μια σπίθα έπεσε στο τενεκεδένιο κιβώτιο με το εύφλεκτο υλικό.

“Ο Αρτέμος”, αφηγείται συναγωνιστής του, “αρπάζοντας το θάνατο αγκαλιά, όρμησε έξω και μας γλίτωσε. Είδαμε τον αρχηγό μας να φλέγεται σαν λαμπάδα. Την επομένη, προτού τον θάψουμε, τον περιφέραμε τιμητικά στους ώμους από όλους τους δρόμους του χωριού, τυλιγμένο με την ελληνική σημαία”.

Ο θάνατος του Αρτέμου Φραντζέσκου, όπως και ο θάνατος άλλων αγωνιστών σε παρόμοιες συνθήκες, είναι ενδεικτικός των δυσκολιών που συναντούσαν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ στην τιτάνια προσπάθεια για την ελευθερία της Κύπρου.